SS C 218 - Koekblik (uit 1874)
Info over het rijtuig:

De C 218 werd in 1874 voor de Staatsspoorwegen gebouwd door fabrikant Beijnes te Haarlem. De eerste rijtuigen leken op postkoetsen. Het rijtuig is verdeeld over vijf coupés, waarvan één vrouwencoupé voor vrouwen die alleen reisden. Elk coupé heeft tien derde klasse zitplaatsen, bestaande uit houten banken. De coupés konden enkel van buiten worden bereikt. De conducteur liep via de buitenkant van de rijtuigen over een lange treeplank. Op het dak van de rijtuigen liep een touw door de 'varkensstaarten' waarmee de machinist door een bel wordt gewaarschuwd dat hij een snelremming moet inzetten. De conducteur kan in geval van nood aan dit touw trekken.

In het begin waren treinen niet voorzien van een remsysteem waarmee de gehele trein geremd kon worden. De locomotief kon alleen zijn eigen remmen bedienen. Aangezien dit niet genoeg remkracht was voor een hele trein, waren er verdeeld over de treinen een of meerdere voertuigen aanwezig die wel voorzien waren van remmen en remhuisjes. In de huisjes zaten remmers die hun rijtuig of wagon konden laten remmen. In 1869 werd het Westinghouse-remsysteem uitgevonden. Dit systeem bestaat uit een luchtleiding die door de gehele trein gaat. Ieder voertuig in de trein heeft zijn eigen remmen die door de remleiding aangestuurd kunnen worden. Dit nieuwe remsysteem is veel veiliger dan het oude systeem. Door de Westinghouserem kunnen reizigers aan de noodrem trekken en een snelremming laten uitvoeren. Als een koppeling zou breken, voert de trein ook automatisch een snelremming uit. Door het remsysteem kunnen treinen sneller rijden en zwaarder worden, terwijl de remweg gelijk blijft. In de tientallen jaren die volgden werden alle voertuigen voorzien van deze rem. Tegenwoordig is dit remsysteem verplicht voor iedere trein. De SS C 218 was bij zijn bouw in 1874 nog niet voorzien van dit remsysteem.

De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) en de Staatsspoorwegen (SS) waren bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog (1914 - 1918) door eerdere fusies en het overnemen van de exploitatie van andere spoorbedrijven de grootste spoorvervoerders in Nederland. De bedrijven concurreerden hevig met elkaar, maar vanwege de oorlogsdreiging werden beide spoorbedrijven tijdens de oorlog onder militair gezag geplaatst. Vanwege de tekorten door de oorlog richten de HSM en SS per 1 januari 1917 een nieuw samenwerkingsverband op: de Nederlandsche Spoorwegen (NS). Onder het nieuwe samenwerkingsverband werkten de bedrijven nog beter samen. In 1921 werd al het spoorwegmaterieel omgenummerd naar nieuwe nummerschema's van de NS. Vanaf eind jaren '20 begon NS met het invoeren van haar eigen huisstijl op het materieel om zo de verschillende huisstijlen te vervangen. Er werd gekozen om alle treinen donkergroen te schilderen. NS koos voor een donkere kleur, zodat de treinen minder vies werden. Na de oorlog kregen de treinen en trams hevige concurrentie van bussen, personenauto's, fietsen en vrachtwagens. Andere kleinere, nog bestaande spoorbedrijven lieten vanwege de verliezen hun exploitatie overnemen door de NS. Per 1 januari 1938 werden alle vervoerders waarvan NS de exploitatie verzorgde geheel gefuseerd en was NS nog het enige spoorbedrijf dat op het hoofdspoor reed. Op de tram- en lokaallijnen reden nog wel andere bedrijven.

De rijtuigen werden tot in de jaren '30 van de twintigste eeuw gebruikt. De C 218 kreeg nog een tweede leven bij Weg en Werken. Hierdoor is het rijtuig bewaard en later aan het Spoorwegmuseum geschonken. De SS C 218 heeft vanwege haar cultuurhistorische waarde de hoogste A-status toegekend gekregen binnen het Nationaal Register Railerfgoed. De SS C 218 uit 1874 is het oudst bewaarde reizigersrijtuig in Nederland. In het Spoorwegmuseum kreeg het rijtuig vanwege zijn vorm de bijnaam 'Koekblik'.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
De SS C 218 en de NS 3737 tijdens een rangeerbeweging. Grote rangeerklus in het Spoorwegmuseum,
13 januari 2025. © TreinenInNederland.nl
   
 
De SS C 218, de NS 3737 en de ZHESM 6 worden geduwd door de NS Kraansik 362. 13 januari 2025. © TreinenInNederland.nl
 
 
NS Sik 311 met de SS C 218. 13 januari 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De zijkant van de wagon uit 1874. 13 januari 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De SS C 218 staat met kerstdecoratie in het Spoorwegmuseum tijdens het Winter Station 2024.
22 december 2024. © TreinenInNederland.nl
 
De SS C 218 uit 1874 staat tentoongesteld. Open Trein Festijn, 26 mei 2022. © TreinenInNederland.nl
   
Detailfoto's van de SS C 218. 26 mei 2022. © TreinenInNederland.nl
   
   
   
   
De SS C 218 werd tentoongesteld tijdens de tentoonstelling 'Tosti's Truffels Treinen' in het Spoorwegmuseum.
19 juni 2020. © TreinenInNederland.nl
 
Het interieur van de C 218. 19 juni 2020. © TreinenInNederland.nl
 
Het SS C 218 staat tentoongesteld in het Spoorwegmuseum ter gelegenheid van de tentoonstelling "Treinen door de tijd".
7 juli 2016. © TreinenInNederland.nl
 
Het rijtuig van de binnenkant.