![]() |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
![]() |
NTM Veewagen F63 (uit 1913) |
||||||||||
Info over de wagon:
|
|||||||||||
Door het toenemende goederenvervoer met de trams van de NTM in Friesland werd besloten om aparte goederentrams te rijden. Tussen 1911 en 1918 werd een grote hoeveelheid goederenwagons door Werkspoor in Amsterdam gebouwd en aan de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM) in Friesland geleverd. De gesloten goederenwagons E67 uit 1911 en de F63 uit 1913 (beide in het bezit van de Museumstoomtram Hoorn - Medemblik) maken hier deel van uit. Naast de grote hoeveelheid nieuwe goederenwagons werden ook zeven oude post-bagagewagens omgebouwd naar conducteurswagens voor achterop de goederentrams. De P1 (tevens ook bewaard door de SHM) uit 1888 is een van de wagons die werd omgebouwd. De F63 werd gebruikt voor veevervoer. In de jaren '30 ging het vanwege de concurrentie met het wegverkeer erg slecht met de lokaalspoorlijnen en interlokale tramlijnen in Nederland. Na de Eerste Wereldoorlog reden de eerste bussen in Nederland, die fel concurreerden met de trams. Naast bussen waren personenauto's, fietsen en vrachtwagens in opkomst en wonnen ze steeds meer terrein van het spoor. Trambedrijven waren sinds de Eerste Wereldoorlog bezig om stoomlocomotieven te vervangen door goedkopere benzine-, diesel- of elektrische trams om beter te kunnen concurreren. In de jaren '30 stapten veel trambedrijven over op nieuwe bussen of gingen ze failliet. Doordat veel bedrijven het financieel niet meer redde, besloten ze samen te voegen tot grotere bedrijven. In de jaren '30 sloten door heel Nederland veel lokaalspoorlijnen en interlokale tramlijnen. Tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog beleefden de (stoom)trams, door de schaarste aan olie en benzine, een korte opleving. De tramlijnen sloten echter na de oorlog voor het reizigersvervoer. Een deel van de tramlijnen (met een spoorbreedte van 1435 mm 'normaalspoor') werd door de Nederlandsche Spoorwegen overgenomen. De NS reed tot in de jaren '60 en '70 met goederenvervoer over de spoorlijnen. Later werden deze lijnen toch gesloten door de concurrentie met de vrachtwagen of het wegvallen van het vervoer. De NTM beëindigde in 1947 en 1948 het reizigersvervoer op haar tramlijnen. Een groot deel van de rijtuigen werd overgenomen door de Nederlandsche Spoorwegen en elders in Nederland ingezet. Nadat de NTM het reizigersvervoer op de tramlijnen beëindigde, nam NS de exploitatie van het goederenvervoer over. Hiervoor nam NS een deel van de locomotieven en goederenwagons van de NTM over. Het materieel dat NS niet overnam, werd in 1947 en 1948 door de NTM terzijde gesteld. In 1949 nam de NTM de overgebleven spoorlijnen weer over van de NS; het materieel bleef echter wel eigendom van de NS. De F63 werd in 1948 door de NTM buitendienst gesteld en kwam als schuur terecht in Mildam. In 2005 werd de wagon hier weggehaald en overgebracht naar de Museumstoomtram Hoorn - Medemblik. Tussen 2011 en 2017 werd de wagon gerestaureerd naar de toestand van de wagon zoals deze rond 1935 gereden zou hebben. Bij de Museumstoomtram Hoorn - Medemblik kregen de NTM-goederenwagons E134 en F63 reclameborden op het dak met de tekst: 'Persil blijft Persil'. De trams van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij reden vroeger met reclame voor extra inkomsten. De NTM Veewagen F63 heeft vanwege haar cultuurhistorische waarde de C-status toegekend gekregen binnen het Nationaal Register Railerfgoed. |
|||||||||||
![]() |
|||||||||||
Bello 7742 vertrekt met de goederentram, met daarin gesloten goederenwagon F63, uit Twisk richting Opperdoes. Bello Festival (by Night) van de SHM, 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De F63 en de E67 rijden mee in een tram van de SHM. 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||
De F63 en de E67 rijden mee in een vertrekkende tram uit Hoorn richting Medemblik. Bello Festival (by Night) van de SHM, 21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl |
|||||||||||